Thuocdongytot/05.06.2021
[REVIEW] Cách sử dụng bài thuốc An Cung Ngưu Hoàng Hoàn và cách sử dụng Ngưu Hoàng Thanh Tâm Hoàn?
An cung ngưu hoàng hoàn và Ngưu hoàng thanh tâm hoàn là hai bài thuốc nổi tiếng của Nhà thuốc Đồng nhân đường – Bắc Kinh. Đây là hai bài thuốc được sử dụng rất hiệu quả với tình trạng tai biến, đột quỵ (kết hợp cùng với điều trị cấp cứu Tây y). Hiệu quả của cả hai bài thuốc đều giúp người bệnh phục hồi tai biến tốt hơn, tăng cơ hội phục hồi chức năng vận động. Vậy hai bài thuốc này có gì khác nhau và thời điểm dùng từng bài thuốc? Bài viết cung cấp Quý độc giả thông tin chi tiết.
Bài thuốc an cung ngưu hoàng hoàn
Nguồn gốc
An cung ngưu hoàng hoàn có xuất xứ Trung Quốc, Hàn Quốc là bài thuốc Đông y có từ cách đây hàng trăm năm, được dùng chủ yếu để hỗ trợ cho các chứng bệnh tai biến mạch máu não, cao huyết áp, viêm màng não, liệt chân tay, tâm thần và chứng liệt ở mặt…
Vị thuốc
Công thức cho viên hoàn 3 g:
– Ngưu hoàng: 100 g
– Thủy ngưu giác: 200 g
– Xạ hương hoặc Xạ hương nhân tạo: 25 g
– Trân châu: 50 g
– Chu sa : 100 g
– Hùng hoàng : 100 g
– Hoàng liên: 100 g
– Hoàng cầm: 100 g
– Chi tử: 100 g
– Uất kim: 100 g
– Băng phiến: 25 g
– Mật ong tinh luyện vừa đủ.
Công dụng
Theo dược học cổ truyền, An cung ngưu hoàng hoàn có công dụng thanh nhiệt giải độc, trấn kinh khai khiếu, dục đàm. Chuyên trị ôn nhiệt bệnh, nhiệt tà nội hãm tâm bào, đàm nhiệt ủng bế tâm khiếu dẫn đến sốt cao phiền táo, thần hôn thiềm ngữ (hôn mê, rối loạn ngôn ngữ) hoặc thiệt kiển chi quyết (lưỡi rụt, tay chân giá lạnh), trúng phong khiếu bế, tiểu nhi kinh quyết thuộc đàm nhiệt nội bế.
Đây là một trong ba phương thuốc lương khai trọng yếu (lương khai tam bảo hay ôn bệnh tam bảo) cùng với chí bảo đan và tử tuyết đan, là một trong những dược vật cấp cứu hữu hiệu của Y học cổ truyền. “Cung” là chỉ tâm bào, tâm bào là cái màng ở ngoài bọc lấy tim; ôn nhiệt độc tà nội hãm, khi xâm phạm vào tâm, trước hết là tác động đến tâm bào. Nếu nhiệt tà quá thịnh sẽ làm nhiễu loạn thần minh mà dẫn đến tình trạng thần hôn thiềm ngữ. An cung ngưu hoàng hoàn có đủ khả năng thanh hóa đàm nhiệt nội hãm tâm bào, nhiệt thanh đàm hóa thì tâm thần tất an, vì thế mà gọi là “an cung”.
Bài thuốc chủ yếu trị chứng sốt cao hôn mê co giật (Nhiệt nhập tâm bào), nói sảng, lưỡi đỏ thẫm, mạch “ sác” hoặc trẻ em sốt cao, co giật. Trong bài có vị Ngưu hoàng tác dụng thanh tâm giải độc, hóa đờm, khai khiếu, an thần là chủ dược, Hoàng cầm, Hoàng liên , Chi tử tả tâm hỏa, thanh nhiệt độc, Hùng hoàng cùng với Ngưu hoàng khu đàm giải độc. Uất kim, Băng phiến phương hương hóa trọc thông khiếu khai bế. Chu sa, Trân châu trấn kinh an thần, các vị thuốc hợp lại thành bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt giải độc, khu đàm khai khiếu, trấn kinh an thần.
Bài ngưu hoàng thanh tâm hoàn
Nguồn gốc
Bài ngưu hoàng thanh tâm hoàn nằm trong các sản phẩm trị tai biến của hãng Đồng Nhân Đường. Đây là hãng đông y nổi tiếng không chỉ ở Trung Quốc mà còn nổi tiếng ở nhiều quốc gia khác trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Vị thuốc
A giao ……….. 7g
Bạch liễm ………… 3g
Bạch linh ……….. 5g
Bạch thược ……….6g
Bạch truật ………..6g
Bồ hoàng ……….. 10g
Cam thảo ………… 2g
Can khương ……… 2,8g
Cát cánh ………… 5g
Đại táo …………1quả
Đương quy ………. 6g
Giá đậu đen …….. 7g
Hạnh nhân ………. 5g
Hoàng cầm ……….6g
Hùng Hoàng ……… 3,2g
Kim bạc (vàng thếp) ……130 miếng
Linh dương giác …… 4g
Long xỉ ………….. 4g
Mạch môn ………..6g
Ngưu hoàng …….. 5g
Nhân sâm ……… 10g
Nhục quế ………… 7g
Phòng phong …… 6g
Công Dụng
– Giúp bổ nguyên khí, hoạt huyết thông mạch, ổn định huyết áp, ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ cho các bệnh nhân cao huyết áp, tim mạch, tiểu đường…
– Hỗ trợ điều trị di chứng cho bệnh nhân tai biến mạch máu não, thiểu năng tuần hoàn não, rối loạn tiền đình, suy giảm trí nhớ
Thời gian dùng từng bài thuốc
Đây là hai bài thuốc Quý rất có hiệu quả. Tuy nhiên, mỗi bài lại có chỉ định khác nhau. Do tính tiêu cục máu đông mạnh (là nguyên nhân gây tắc mạch máu não- gây tai biến), hoạt huyết để tăng lưu thông khí huyết, giúp người bệnh mau hồi phục khả năng vận động nhưng An cung không nên dùng nhiều và kéo dài vì có thể gây tác dụng phụ xuất huyết. Do đó, An cung ngưu hoàng hoàn thường dùng ngay sau khi xảy ra tai biến, dùng 1 viên, ko dùng nhiều.
Cách sử dụng Ngưu hoàng thanh tâm hoàn
Ngưu hoàng thanh tâm hoàn tính chất tiêu cục máu đông kém hơn an cung, nhưng bồi bổ khí huyết, thông mạch nên thường dùng sau khi điều trị sau khi đã dùng an cung. Ngưu hoàng thanh tâm tác dụng tốt, ko bị nguy cơ xuất huyết máu ra khỏi lòng mạch, đợt dùng có thể kéo dài 4-6 tuần. Ngoài ra Ngưu hoàng còn có tác dụng phòng tai biến, nên thường dùng để phòng trước khi tai biến xảy ra ở đối tượng có nguy cơ. An cung không dùng dự phòng được.
Hi vọng với bài viết trên đây cung cấp tới Quý độc giả cách nhìn rõ hơn về Cách dùng bài An cung ngưu hoàng và Ngưu hoàng thanh tâm hoàn.
Tổng hợp : Ths Ds Phương Dung